Tháng tư, mặc cho cả nước đang trải qua những ngày nóng bức, oi ả nhất, thì tại thị trấn Măng Đen, thời tiết vậy se lạnh, rất dễ chịu. Có thể nói thời tiết mát lạnh, những dải sớm, những làn mây chạm tới được… đó là đặc sản củ thị trấn nhỏ Măng Đen. Nhưng còn một thứ đặc sản khác mà du khách khó có thể bỏ qua khi đến khám phá Măng Đen đó chính là món thịt hun khói.
Có dịp được lên huyện Kon Plông, chúng tôi được thưởng thức món thịt hun khói Huệ Tâm, được nghe chị Huệ, chỉ cơ sở thịt hun khói say sưa giới thiệu về món đặc sản này với sự tự hào như một nét văn hoá của vùng cao Tây Nguyên. Khác với Tây Bắc làm chủ yếu từ thịt bò, ở Măng Đen, thịt hun khói được làm chủ yếu bằng thịt bò bởi nguồn thịt dồi dào và chất lượng rất cao. Thịt bò hun khói còn gọi là thịt bò sấy… trước đây, cơ sở chị Huệ chỉ làm vào những dịp tết, đầu năm để tặng khách, bạn bè thì bây giờ, khi món thịt hun khói đã có tiếng cả nước, chị phải làm quanh năm để giao cho khách hàng.
Thịt bò hun khói – đặc sản Măng Đen
Thịt bò làm sạch, thái miếng dọc thớ rộng rồi dần cho thật mềm ướp với muối, gừng, ớt, mắc khén giã nhỏ trộn đều, ướp thịt bò với hỗn hợp gia vị đó sao cho vừa đủ.
Đối với bà con dân tộc Tây Nguyên, thịt bò, thịt heo hay nai đều có thể làm món thịt hun khói. Trước đây, bà con làm để dữ trữ sử dụng quanh năm, nhưng hiện nay chính là đặc sản được giới thiệu cho du khách tại các điểm du lịch của huyện, đặc biệt là khu du lịch sinh thái Măng Đen và được du khách yêu thích.
Thịt bò được sấy chín từ từ khoảng 9-12 tiếng để rút hết nước, khi ăn sẽ không quá dai và giữ được vị ngọt tự nhiên.
Thịt bò hun khói ngon nhất được quyết bởi nhiều yếu tố trong đó phải kể đến đàn bò chăn thả trên các vùng đồi núi Gia Lai và Kon Tum. Thịt bò càng săn chắc thì càng dai ngon và thơm hơn. Vào dịp mổ bò, bà con chọn loại thịt bắp ngon, không gân, thật tươi để làm thịt bò hun khói. Những gia vị đi kèm không thể thiếu trong chế biến thịt bò khô là nguồn gia vị và dược liệu ở Măng Đen vô cùng phong phú như tiêu rừng, gừng, mắc khén, hạt dổi…
Thịt bò hun khói – Giữ trọn tinh tuý của núi rừng Măng Đen
Thịt bò làm sạch, thái miếng dọc thớ rộng rồi dần cho thật mềm ướp với muối, gừng, ớt, mắc khén giã nhỏ trộn đều, ướp thịt bò với hỗn hợp gia vị đó sao cho vừa đủ. Thời gian ướp khoảng 2 – 3 tiếng, sau đó lấy xiên và sấy khô trên than củi. Tại cơ sở Huệ Tâm, loại củi được lựa chọn là củi cà phê và một loại cây rừng có tinh dầu tại Măng Đen, đây chính là thứ củi tạo nên hương vị đặc trưng của món thịt hun khói Măng Đen mà không nơi nào có được. Thịt bò được sấy chín từ từ khoảng 9-12 tiếng, khi ăn sẽ không quá dai và giữ được vị ngọt tự nhiên. Thịt bò hun khói ngon nhất là thanh thịt bên ngoài khô nhưng bên trong ngọt mềm và vẫn giữ nguyên mùi vị đặc trưng, khi ăn có vị ngọt tươi quện với vị cay nồng của mắc khén phảng phất mùi khói thơm của than củi cà phê, tạo nên sức hấp dẫn cho đặc sản vùng cao này.
Trong cái se lạnh của tiết trời Măng Đen, thưởng thức món thịt bò hun khói, vị ngọt thơm của thịt bò xen lẫn mùi khói bếp, cay cay của mắc khén là hương vị thực sự đặc biệt. Có thể nói, đây là thứ hương vị không nơi nào bắt chước được.
Thịt bò sau khi được sấy khô có thể treo trên giàn bếp hoặc đóng túi hút chân không và bỏ ngăn mát tủ lạnh sử dụng trong thời gian ngắn hoặc bỏ ngăn đông nếu chưa sử dụng ngay. Thịt bò hun khói có thể trữ được 1 năm. Khi ăn thi đem ra nướng lại hoặc hấp cách thủy, xào, nộm…tùy nhu cầu sử dụng.
Đến du lịch Măng Đen, ngoài thời gian khám phá khu du lịch sinh thái Măng Đen, thăm quan vườn cam, vườn hoa tuyệt đẹp ở Măng Đen thì quý khách cũng có thể mua đặc sản thịt hun khói làm quà cho người thân, bạn bè. Đây không chỉ là món quà ý nghĩa, mà còn là hương vị núi rừng, là nét văn hoá của thị trấn cao nguyên Măng Đen.
