Mắc khén hạt dổi là gì? Cách chế biến hạt dổi ướp thịt lợn?

Nếu đã từng đi du lịch Kon Tum và ghé thăm Măng Đen, thưởng thức ẩm thực Măng Đen và nghe kể về núi rừng Tây Nguyên, có lẽ bạn không thể nào không biết hại dổi, mắc khén, tiêu rừng, loại gia vị đặc trưng của Tây Bắc được bà mẹ thiên nhiên ưu ái và ban tặng. Nhưng để tìm hiểu rõ hơn và kĩ hơn cũng như đi trả lời câu hỏi: mắc khén hạt dổi là gì? Bạn hãy cùng Huệ Tâm khám phá và tìm hiểu nhé!

Mắc khén hạt dổi là gì?

Được cho là loại cây đặc trưng và chỉ có ở Tây Nguyên và Tây Bắc, hạt dổi mắc khén được người đồng bào dân tộc tìm ra và khai thác công dụng của nó để làm gia vị tẩm ướp các món ăn, hoặc gia vị chấm độc đáo cho ẩm thực vùng cao và từ đó tạo nên những đặc sản vô cùng đặc biệt mang đậm nét ẩm thực văn hóa vùng cao.

Ngày nay, mắc khén hạt dổi đã không chỉ là gia vị của riêng cao nguyên Tây Nguyên hay Tây Bắc nữa mà nó còn được người dân trên khắp mọi miền tổ quốc biết đến và yêu thích. Nó chinh phục ngay cả những vị khách nước ngoài khó tính nhất khi tìm đến với ẩm thực vùng cao nước ta.

Mắc khén hạt dổi dùng như thế nào?

Mắc khén là gì?

Là 1 gia vị nổi tiếng của Tây Bắc, mắc khén có công dụng tương tự như hạt tiêu trên thị trường Việt Nam và nhiều nước khác trên thế giới. Nó có mùi rất thơm và đặc trưng. Mắc khén là một cây thuộc thân gỗ cao và ra hoa thành những chùm. Vào tháng 11 hằng năm thì những hoa này bắt đậu thành quả chín và cũng là thời điểm để thu hoạch.

Mắc khén hái từ trên cây xuống là có thể sử dụng luôn, dùng lúc này là ngon nhất nhưng do không để được lâu, nên phải đem phơi khô. Hạt mắc khén phơi khô lại chưa thể sử dụng ngay, mà phải rang qua rồi giã nhỏ.

Hạt dổi

Cây dổi là loại cây có một không hai và chỉ có duy nhất tại Việt Nam trên thế giới này, cây được trồng nhiều và phân bố chủ yếu ở các tính miền núi phía Tây Bắc và Tây Nguyên nước ta. Trước khi được biết đến cây dổi là 1 loại cây rừng, mọc hoang tuy nhiên khi biết giá trị của nó, người dân bắt đầu đem về trồng xung quanh nhà, rồi dần dần được trồng ở những cánh đồng, khu rừng rộng lớn.

Từ xa xưa, hạt dổi đã gắn bó với cuộc sống của đồng bào các dân tộc vùng cao. Đặc biệt, với người nông dân cây dổi, hạt dổi không đơn thuần chỉ là một loại cây, một loại gia vị mà nó còn được ví như 1 người bạn, món quà vô giá của bà mẹ thiên nhiên dành cho con cháu nơi đây.

Đối với Hạt dổi có cách thu hoạch cầu kì hơn nhiều, hạt dổi loại ngon nhất là phải đợi hạt chín, rụng từ trên cây xuống. Vì loại này rất quý (rất ít người bán, hoặc có thì giá lên tới vài triệu/kg) , nên hàng năm gần đến mùa thu hoạch, chúng tôi sẽ vào rừng, nơi những cây hạt dổi rừng lâu năm đã được tìm thấy, căng lưới ở dưới gốc để tránh sót hạt. Hạt dổi sơ chế nướng qua trên than hoa rồi mới đem sử dụng.

Thịt lợn chính là thực phẩm, món ăn quen thuộc của mọi gia đình Việt. Thịt lợn được chế biến thành rất nhiều món ăn đa dạng và hấp dẫn, từ đơn giản đến phức tạp, từ miền xuôi đến miền ngược. Với nhiều cách biến tấu khác nhau, mỗi 1 món sẽ lại đem đến 1 hương vị vùng miền rất đặc trưng trong đó phải kể đến món: Thịt lợn ướp hạt dổi nướng thơm ngon, hấp dẫn. Vậy bạn hãy cùng Huệ Tâm khám phá cách chế biến hạt dổi ướp thịt lợn chuẩn vị, để làm phong phú cho thực đơn của gia đình mình hơn nhé!

Cách làm hạt dổi ướp thịt lợn

Thịt lợn ướp hạt dổi nướng là 1 món ăn đặc trưng của các dân tộc vùng cao đặc biệt là vùng Tây Bắc của nước ta. Để thực hiện món ăn này, người chế biến ngoài cần những nguyên liệu thiết yếu thì thêm vào đó chính là sự tỉ mỉ và 1 chút công phu trong cách chế biến và thực hiện.

Nguyên liệu

• Thịt lợn: 500g
• Hạt dổi
• Hành khô, muối, mì chính cùng các loại gia vị khác.

Cách bước thực hiện hạt dổi ướp thịt lợn thơm ngon tại nhà chuẩn vị Tây Bắc

Bước 1: Để miếng thịt trông tươi ngon thì bạn nên để nguyên miếng, rửa sạch và để ráo nước trước khi tẩm ướp nguyên liệu

Bước 2: Mang thịt ra ướp hỗn hợp gia vị như hạt dổi, muối và mì chính. Để hỗn hợp từ 30 phút tới 1 tiếng để thịt ngấm đều từng thớ.

Bước 3: Để miếng thịt trông chín đều hơn thì bạn cần xoay để thịt chín đều. Khi bạn thấy bề mặt thịt đổi sang màu vàng sẫm thì chứng tỏ lúc ấy thịt đã thực sự chín đều. Một số người khác muốn miếng thịt trông thơm ngon hơn và vàng ruộm hơn nên họ cũng dùng một chút mật ong thì món ăn trông sẽ hấp dẫn hơn.

Cuối cùng là bạn dỡ thịt khỏi xiên và sau đó thái thịt thành từng miếng vừa ăn. Thịt lợn nướng dổi sẽ được ăn ngon hơn khi dùng với tương ớt hoặc muối chanh ớt. Để món thịt được ngon hơn thì bạn nên ăn lúc nóng tránh tình trạng để thịt nguội sẽ bị dai và không còn đậm.

Hạt dổi Tây Bắc

Từ xa xưa, hạt dổi đã gắn bó với cuộc sống của đồng bào các dân tộc vùng cao. Đặc biệt, với người nông dân cây dổi, hạt dổi không đơn thuần chỉ là một loại cây, một loại gia vị mà nó còn được ví như 1 người bạn, món quà vô giá của bà mẹ thiên nhiên dành cho con cháu nơi đây.

Công dụng của hạt dổi

• Hạt dổi dùng làm gia vị chấm
• Hạt dổi dùng làm gia vị ướp các món nướng

Tìm hiểu về cây dổi rừng Tây Bắc

Cây dổi là loài cây thân gỗ, vỏ nhẵn, mọc thẳng đứng, cành ít và thường rất cao, trung bình khoảng 20 đến 30m mọc tự nhiên ở những khu rừng già Tây Bắc. Đặc biệt phân bố chủ yếu rất nhiều tại khu vực Lạc sơn tỉnh Hòa Bình, Điện Biên, Lai Châu, Cao Bằng hoặc các nước khác như Lào, Camphuchia…..

Cây dổi có nhiều loại: nhưng có 2 loại phổ biến nhất là dổi tẻ và dổi nếp, dổi tẻ thì thường chỉ lấy gỗ làm nhà, vì hạt của nó to, cứng hơn, có mùi rất hắc và vị đắng khó ăn khi làm gia vị.

Loại cây dổi mà cho ra những hạt nhỏ hơn, có mùi thơm đặc trưng, không hắc đó chính là dổi nếp và đây mới chính là loại được nhiều người săn lùng nhất và nó còn được ví như “vàng đen” của Tây bắc.

Cách thu hái hạt dổi rừng

Vào mùa tháng 10 đến tháng 11 hàng năm người dân tộc Tây Bắc thường vào rừng để thu hái hạt dổi, người hái phải trèo trực tiếp lên cây rất cao mới có thể hái được những quả chín đều và nhất.

Quả dổi sau khi hái xuống phải là những quả già nhất, đều nhất và không có hạt non. Đảm bảo hạt khi khô sẽ luôn giữ được mùi thơm đặc trưng và hương vị vốn có của hạt dổi Hòa Bình số 1 thị trường hiện nay

Cách nhận biết hạt dổi rừng

Trên thị trường hiện nay có 2 loại dổi phổ biến nhất là “dổi tẻ” và “dổi nếp”. Tuy nhiên thì dổi nếp thường được mọi người ưa chuộng sử dụng hơn vì mùi vị của nó cũng thơm ngon hơn và không hắc như loại tẻ, để hiểu chi tiết hơn về hạt dổi nếp Tân an food xin chia sẻ với các bạn một số để cách nhận biết như sau:

– Khi còn tươi hạt dổi sẽ có màu đỏ chót, hạt căng tròn, chắc hạt. Sau khi phơi khô vỏ hạt sẽ co lại cùng với tinh dầu bên trong lớp vỏ, vỏ rất nhăn và có màu nâu đậm, ta có thể rễ ràng nhận biết bằng mắt thường.

– Khi phơi khô ta có thể rễ ràng nhận biết bằng mắt thường: Hạt dổi tẻ dài hơn, đầu to đầu bé và to hơn hạt dổi nếp. Hạt dổi nếp tròn đều hơn, vỏ nhăn hơn, nhỏ hơn và có mùi thơm ngát đặc trưng, không hắc như dổi tẻ.

– Cách chuẩn nhất để phân biệt là khi nướng dổi tẻ thì vỏ nó không nở căng, ăn rất đắng và hắc. Còn dổi nếp thì khi nướng vỏ sẽ nở căng, mùi thơm ngào ngạt và không đắng tí nào.

Phân loại dổi nếp chia làm 3 loại:

Hiện nay TÂN AN FOOD đang cung cấp Hạt dổi: Lạc Sơn – Hòa Bình. Đã từ lâu hạt dổi nơi đây trở thành một gia vị đặc sản số 1 của Hòa Bình và Tây Bắc. Từ vị trí địa lý tới truyền thống mà cây dổi Lạc Sơn – Hòa Bình có nhiều đặc điểm khác với những nơi khác và hạt của những cây dổi nơi đây đem lại cũng thơm ngon nhất không nơi nào có thể sánh được.

Loại thơm ngon nhất

Là loại mọc tự nhiên tại rừng được thu hái từ những Cây dổi cổ thụ lâu năm cây già trên 15 năm và hạt đã chín đều. Loại này rất thơm và không hắc, không đắng chút nào. Người dân tộc thường thu hái loại này về sử dụng trong gia đình & hiện tại TÂN AN FOOD đang cung cấp sản phẩm loại này trên thị trường:

– Sau khi thu hái thành phẩm sẽ được phơi khô, chọn lọc loại bỏ những hạt non, kém và đóng gói bảo quản cẩn thận để sử dụng hoặc bán đến tận tay người tiêu dùng.

Loại trung bình

Cũng là hạt của cây dổi nếp tuy nhiên cây có tuổi ít hơn khoảng 5 – 10 năm và loại này thường phổ biến hơn, được thu hái lẫn cả quả chín ương, quả non được bán rộng dãi trên thị trường hiện nay. Dổi loại này thường không đều hạt to, hạt bé. Quả non khi nướng sẽ không nở to và hắc hơn, độ thơm kém hơn rất nhiều ít sử dụng hơn.

Loại kém nhất, “đắng nhất, hắc nhất”

Hạt dổi lai thường trồng để lấy gỗ làm nhà. Đây là cây có tuổi đời còn rất non hoặc trồng tự nhiên, Vì là dổi lai nên hạt của nó khá to và đen hơn 2 loại trên. Mùi vị của nó cũng rất hắc và đắng, khi ta nướng lên sẽ không nở to, căng như hạt và . Bởi vậy chúng tôi khuyên bạn không nên mua hạt dổi loại này vì nó không có được mùi vị như các loại mọc tự nhiên trong rừng và có tuổi đời lâu năm hơn quý khách không nên ham rẻ mà mua phải loại hạt dổi này

Hướng dẫn sơ chế hạt dổi rừng trước khi sử dụng

Hạt dổi rừng sau khi mua về bạn có thể rang hoặc nướng, tuy nhiên để có mùi vị thơm ngon nhất thì chúng tôi khuyên bạn nên nướng trước khi ăn thì sẽ thơm hơn rất nhiều

Cách nướng:

• Các bạn có thể nướng trên than hoa, than hồng: nướng trực tiếp và lật đều nhanh tay, đến khi nào hạt tỏa mùi thơm là được tránh để bị cháy vị sẽ không thơm và bị đắng
• Nướng bằng bếp gas hoặc rang vì thời buổi bây giờ kiếm được bếp củi để nướng cũng khá là khó. Tuy nhiên làm cách này sẽ không thể thơm bằng nướng trên than hồng.

Kết luận

Thịt hun khói, hay các món nướng trước khi nướng chỉ cần tẩm ướp với một chút mắc khén và hạt dổi sẽ có hương vị đặc trưng riêng mà không món ăn nào có được, vị cay cay tê tê đầu lưỡi của mắc khén sẽ làm bạn phải thích thú.

Huệ Tâm hy vọng rằng bài viết trên đây đã giúp bạn giải đáp câu hỏi: mắc khén hạt dổi là gì? Xin chúc bạn thành công với món thịt lợn ướp hạt dổi nướng nhé!!!